Inhalt
Den nahuatl Et ass eng Yuto-Nahua oder Yuto-Aztec Sprooch - Numm vun der Sprooch vum wichtegste Mexica Räich a pre-spuenescher Nordamerika -, a Mexiko vun enger Millioun an enger hallwer Leit geschwat.
Et ass d'Mammesprooch mat de meeschte Spriecher am Land, verdeelt a fënnef Haaptstaten: Guerrero, Puebla, Hidalgo, San Luis Potosí a Veracruz.
Et ginn dräi Dialektvarianten vun Nahuatl: Zentral Nahuatl, Western Peripherie an Eastern Nahuatl, jidd mat enger bedeitend Unzuel u verschiddene Leeschtungen, op eng vertraut Manéier un nei Generatiounen iwwerdroen.
Momentan gëtt et als de kulturelle Patrimoine vun de mexikanesche pre-spuenesche Vëlker ugesinn a seng Erhalungsversich eng Plaz ze ginn der aborigineller Traditioun a Philosophie déi et enthält, souwéi e Wee fir déi mexikanesch Natioun als e Staat ze verstoen an deem verschidde Kulturen existéieren.
- Liest och: Nahuatl Wierder (an hir Bedeitung)
Nahuatl Charakteristiken
Nahuatl ass eng syllabesch Sprooch vum agglutinéierenden Typ, dat heescht, et baut seng Wierder aus mono oder bisyllabesche Wuerzelen. Et presentéiert Ähnlechkeeten mat den aneren uto-Aztec Sproochen, wéi zum Beispill d'Iwwerhand vun der Thematik-Verb-Objet Form, och wann am klasseschen Nahuatl d'Uerdnung vun de Wierder absolut fräi ass.
Am Géigesaz zu den indoeuropäesche Sproochen ënnerscheet Nahuatl keng Wierder tëscht Substantiven, Adjektiver a Verben, an amplaz vu Präpositiounen huet et Postpositiounen.
Beispiller vu Rätselen zu Nahuatl
- Na´at le baola paalen: Ken xi iken si yaan jun tul joy kep K´eenken tu beelili.
Äntwert: Xuux.
Mengt Dir net, Kand! Wann Dir Brennholz schneit, e ganz lidderegt Schwäin sicht Iech ënnerwee.
Äntwert: D'Hunneg.
- Za zan tleino Tepetozcatl quitoca momamatlaxcalotiuh
Äntwert: Papalotl.
Duerch den Dall, faarweg, klappt hatt an d'Hänn klappt wéi een deen Tortillas werft
Äntwert: De Päiperlek.
- See tosaasanil, see tosaasaanil See ichpokatsin iitlakeen melaak pistik
Äntwert: Tomatl.
Dir hutt et net geroden: wien ass d'Meedchen mat deem enke Huipil?
Äntwert: d'Tomat.
- Wi'ij däin Jalk'esa'al, na'aj däin jáala'al
Äntwert: Ch’óoy
Si huelen hatt hongereg. Voll bréngen se et lueden
Äntwert: Den Eemer
- Chak u paach, sak u ts'u '.
Äntwert: Raabano wa lis.
Vu rouder Haut. Bannen gebleecht.
Äntwert: Rettich.
- Wa na'atun na'ateche 'na'at le ba'ala': Jump'éel ts'ool wukp'éel u jool
Äntwert: Pool.
Guess de Rätsel: Siwen Lächer, een eenzege Kürbis
Äntwert: De Kapp.
- Nochita kwak kiawi, Notlakeenpatla
Äntwert: Tepeetl.
En ale Mann ganz lieweg, all Kéier wann et reent, wiesselt hien Kleeder
Äntwert: Den Hiwwel.
- San tlapa: nas tepatetl
wa: lki: sah michpe: petla: mih
Äntwert: á: yutlí.
Dëst ass eent vun Äre Rätselen
Nëmmen duerch eng Flënt briechen
D'Schabloune kommen eraus
Äntwert: De Kürbis.
- Se: tosa: sa: ne: l, se: tosa: sa: ne: l
ma: s san ka: net niwa: le: wa,
wan xpapalo tli: n nikpia
Äntwert: ma: ngoh.
Komm wou ech kommen,
Maacht meng Box
A leck wat ech hunn
Äntwert: De Mango.
- Sa: sa: ni: l!
-te: ntetl!
Ipan se: tlakomohle miakeh michpe: petla: meh
Äntwert: a: yohyo: hle
-Schweier!
Op enger Einfache
Et gi vill Templates
Äntwert: D'Kürbiskerne.
Rätsele mat der agebauter Äntwert
- Zazan tleino, cuatzocoltzin mictlan ommati. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca apilolli, ic atlacuihua
Wat ass e cantarillo de palo deen d'Regioun vun den Doudegen weess? Et ass de Krug fir d'Waasser ze zéien.
- Zazan tleino, chalchiuhteponaztli, nacatica cuitlalpitoc. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca nacochtli.
Wat ass en Teponaztli vun engem wäertvollen Steen a mat réitem Fleesch ëmgi? Et ass den Oueremuff aus Edelsteen, deen an d'Ouer verstoppt gëtt.
- Zazan tleino, icuitlaxcol quihuilana, tepetozcatl quitoca. Aca quittaz tozazaniltzin, tla ca nenca huitzmalot.
Wat ass dat wat duerch en Dall geet a seng Nerven zitt? Dëst ass d'Nadel wann Dir mat der seeft, déi den gezeechente Fuedem dréit.
- Zazan tleino, xoxouhqui xicaltzintli, momochitl ontemi. Aca qittaz tozazaniltzin, tla ca nenca ilhuicatl.
Wat ass eng blo Kürbis, gepflanzt mat geréischterter Mais, mam Numm momochtli? Dëst ass den Himmel, dee mat Stäre gestreet ass.
- Fuert weider mat: Schwiereg Rätselen (mat Ärer Äntwert)
