Inhalt
A literareschen Text et ass eng Form vu mëndlecher oder schrëftlecher Produktioun déi ästhetesch, poetesch a spilleresch Formen iwwer den informativen oder objektiven Inhalt vum Message privilegiéiert.
Literaresch Texter proposéiere subjektiv a fräi Approche vun engem reflektiven, experimentellen oder kontemplativen Inhalt vun der Realitéit, mam Zil Emotiounen am Lieser ze generéieren.
Tatsächlech ass eng vun den Haaptcharakteristike vun all literareschen Text, wéi och vun aneren artistesche Formen, datt et eng kloer Funktioun oder e spezifescht Zil feelt. An anere Wierder, et huet kee praktesche Gebrauch an dat ass säin Haaptunterschied vun net-literareschen Texter.
Am antike Griicheland, als literaresch Wieger vum Westen ugesinn, war Tragöttie (de Virleefer vum zäitgenësseschen Theater) wesentlech an der emotionaler a biergerlecher Formatioun vum Bierger, well se politesch, reliéis a moralesch Wäerter iwwerdroen als néideg. Zur selwechter Zäit war den Epic (Virleefer vun der aktueller Erzielung) d'Mëttel vun der Iwwerdroung vun de grousse Grënnungsmythe vun der Hellenescher Zivilisatioun, wéi déi enthalen an D'Ilias Y DenOdyssee.
Am Moment gi literaresch Texter als Deel vu Fräizäit-, Erhuelungs- an Trainingsaktivitéite betruecht wéinst hirem breede mënschlechen Inhalt, ausgedréckt als Referenzen a wénken op historesch Eventer, populär Geschichten, Symboler an Archetypen vun der Kultur, souwéi transforméiert richteg Erfarungen. oder duerch Fiktioun verschéinert.
Kuck och:
- Literaresch Genren
- Literaresch Trends
Zorte vu literareschen Texter
Am Moment sinn literaresch Texter no hirem spezifesche Sproochgebrauch klasséiert, an enger Rei vun Uerder genannt literaresch Genren. Dat sinn:
- Erzielung. Dëse Genre enthält d'Kuerzgeschicht, de Roman, d'Mikrogeschicht, d'literaresch Chronik an aner Forme vun der Geschicht, richteg oder imaginär, fantastesch oder realistesch, wat d'Charaktere betount, de Kader vun der Handlung an d'Figur vum Erzieler fir ze generéieren an d'Lieser Erwaardung, Spannung an aner ähnlech Emotiounen.
- Poesie. Et ass déi fräist vun der literarescher Konscht, well et praktesch keng Regel enthält déi definéiert wat e Gedicht ass oder net ass, ausser säin Zweck d'Gefiller auszedrécken, existenziell Perspektiven, Reflexiounen oder souguer e gewëssen Grad vun der Erzielung awer am Fehlen vun definéierte Personnagen. gutt definéiert Erzieler oder Instanzen.Fréier gouf et a Reimen a Verse gezielt vun der Zuel vu Silben, awer haut gëtt ugeholl datt e Gedicht all Zort vun etabléierter Form a Struktur ka kréien, seng eege an onverständlech Musikalitéit ze befollegen.
- Dramaturgie. Dramatesch Schreiwen ass een deem seng Duerstellung fir en Theater, e Film oder Fernsehsfeld bestëmmt ass. Et enthält normalerweis Personnagen an Astellungen, a Situatiounen déi virum Betrachter optrieden ouni vun engem Erzieler vermittelt ze ginn.
- Test. Den Essay besteet aus enger reflektiver an erklärender Approche zu all Thema, duerch eng Übung vu subjektiv Argumentatioun déi onpublizéiert Siicht oder Perspektiven ubitt.
Beispiller vu literareschen Text
- "La poesía" vum Eugenio Montejo (Gedicht)
Poesie kräizt d'Äerd eleng,
ënnerstëtzt Är Stëmm am Wéi vun der Welt
an näischt freet
-och net Wierder.
Et kënnt vu wäitem an ouni Zäit, et warnt ni;
Hien huet de Schlëssel fir d'Dier.
Gitt ëmmer op fir eis ze kucken.
Da mécht hien seng Hand op a gëtt eis
eng Blumm oder e Kiesel, eppes Geheimnis,
awer sou intens datt d'Häerz schléit
Ze séier. A mir sinn erwächt.
- Dem Augusto Monterroso säin "The World" (Mikrogeschicht)
Gott huet d'Welt nach net erschaf; hie stellt sech dat just vir, wéi an Dreem. Also d'Welt ass perfekt, awer konfus.
- Dem Moliére säin "The Miser" (Dramaturgie)
VALERIO. Wéi, léif Elisa, Dir fillt Iech melancholesch no der frëndlecher Versécherung datt Dir léif genuch gewiescht sidd mir iwwer Äert Gléck ze ginn! Ech gesinn, wéi Dir sucht, leider, an der Mëtt vu menger Freed. Ass et datt Dir bedauert, sot mir, datt Dir mech glécklech gemaach hutt? A bedauert Dir dëst Verspriechen, un dat meng Passioun Iech konnt forcéieren?
ELISA. Nee, Valerio; Ech kann net alles bedaueren wat ech fir Iech maachen. Ech sinn driwwer geréckelt vun enger ze séisser Kraaft, an ech hunn net emol d'Kraaft ze wënschen datt d'Saache net sou geschéien. Awer, fir Iech d'Wourecht ze soen, de gudden Enn verursaacht mech Onrouen, an ech fäerten dech méi gär ze hunn wéi ech sollt.
VALERIO. Hey! Wat kënnt Dir fäerten, Elisa, fir déi Frëndlechkeet, déi Dir mat mir hat?
- "La trama celeste" vum Adolfo Bioy Casares (Kuerzgeschicht, Fragment)
Wéi de Kapitän Ireneo Morris an den Dr Carlos Alberto Servian, en homeopatheschen Dokter, den 20. Dezember vu Buenos Aires verschwonnen hunn, hunn d'Zeitunge kaum doriwwer kommentéiert. Et gouf gesot datt et verféiere Leit wieren, komplizéiert Leit an datt eng Kommissioun enquêtéiert; Et gouf och gesot datt de klengen Handlungsradius vum Fliger benotzt vun de Flüchtlingen et méiglech gemaach huet ze bestätegen datt se net ganz wäit gaange sinn. Deemools krut ech eng Commande; Et enthält: dräi Bänn am Quarto (déi komplett Wierker vum Kommunist Luis Augusto Blanqui); e Rank vu wéineg Wäert (eng Aquamarine mat dem Effig vun enger Päerdsgëttin am Hannergrond); e puer getippten Säiten - D'Abenteuer vum Captain Morris - ënnerschriwwen C.A. S. Ech transkribéieren déi Säiten. (…)
- "Lolita" vum Vladimir Nabokov (Roman, Fragment)
Lolita, Liicht vu mengem Liewen, Feier vu menge Bannen. Meng Sënn, meng Séil. Lo-li-ta: den Tipp vun der Zong mécht eng Rees vun dräi Schrëtt vum Rand vum Gaum fir ze raschten, an der drëtter um Rand vun den Zänn. Den. Li. Ta. Et war Lo, just Lo, moies, fënnef Fouss véier a blo Féiss. Et war d'Lola an Hosen. Et war Dolly an der Schoul. Et war Dolores wéi se ënnerschriwwen huet. Awer a mengen Aarm war hatt ëmmer d'Lolita. (…)
- "Paseando mi cigarro" vum Gay Talese (Literaturchronik, Extrait)
All Nuecht nom Iessen ginn ech mat mengen zwee Hënn an d'Park Avenue eraus fir mat menger Zigar ze goen. Meng Zigar huet déiselwecht Faarf wéi meng zwee Hënn, a meng Hënn sinn och ugezunn vu sengem Aroma: si sprange meng Been op wann ech en hell maachen ier ech ufänken ze goen, mat erweidertem Schniewel a schmuel fokusséiert Aen, mat deem glatonesche Bléck, deen se op hunn all Kéier wann ech hinnen Hausdéierkichelcher ubidden oder e Schacht mat schaarf Kanapéen, déi vun engem vun eise Cocktailen iwwereg sinn. (…)
- "The Labyrinth of Solitude" vum Octavio Paz (Aufsatz, Fragment)
Fir eis all, iergendwann, gouf eis Existenz eis als eppes Besonnesches, net iwwerdroenbar a wäertvoll verroden. Dës Offenbarung ass bal ëmmer an der Jugend. D'Entdeckung vu mir selwer manifestéiert sech als eis selwer kennen; tëscht der Welt an eis eng impalpabel, transparent Mauer opgeet: déi vun eisem Gewësse. Et ass wouer datt soubal mir gebuer sinn eis eleng fillen; awer Kanner an Erwuessen kënnen hir Einsamkeet iwwerschreiden a sech selwer duerch Spill oder Aarbecht vergiessen. Amplaz datt de Jugendlechen, wackelend tëscht Kandheet a Jugend, e Moment virum onendleche Räichtum vun der Welt suspendéiert ass. Den Teenager ass erstaunt ze sinn. (…)
- Fuert weider mat: Literaresch Sätz
